CHARLES DICKENS BIOGRAPHY
1812 FEBRUARY 7 - 1870 JUNE 9
சார்லஸ் ஜான் ஹஃபாம் டிக்கென்ஸ் (Charles Dickens, 7 பெப்ரவரி 1812 - 9 ஜூன் 1870) விக்டோரியா காலத்தைச் சேர்ந்த மிகவும் புகழ் பெற்ற ஆங்கிலப் புதின எழுத்தாளர்களில் ஒருவரும், தீவிரமான சமூகப் பரப்புரையாளரும் ஆவார். மிகவும் வறியவராக வாழ்க்கையைத் தொடங்கியவர். அது அவரது எழுத்துக்களிலும் எதிரொலித்தது. இவரது டேவிட் காப்பர்ஃபீல்டு, ஆலிவர் டுவிஸ்ட் போன்ற புதினங்கள் (நாவல்கள்) உலகப் புகழ் பெற்றவை.
திறனாய்வாளர்களான ஜார்ஜ் கிஸ்ஸிங், ஜி. கே. செஸ்ட்டர்ட்டன் ஆகியோர், டிக்கென்சினது உரைநடைத் திறன், தனித்துவமான, திறமையான ஆளுமை கொண்ட பாத்திரங்களைத் தொடர்ச்சியாக உருவாக்கும் திறமை, அவரது ஆற்றமிக்க சமூக உணர்வு என்பவற்றுக்குச் சான்றளித்துள்ளனர். ஆனால், சக எழுத்தாளர்களான, ஜார்ஜ் ஹென்றி லூயிஸ், ஹென்றி ஜேம்ஸ், வெர்ஜீனியா வூல்ப் ஆகியோர், உணர்ச்சிவசப்பட்ட தன்மை, நம்பமுடியாத நிகழ்வுகள், இயற்கைக்கு மாறான பாத்திரப் படைப்புக்கள் என்பவற்றுக்காக அவரது ஆக்கங்களைக் குறை கூறியுள்ளனர்.
டிக்கென்சின் புதினங்களினதும், சிறுகதைகளினதும் புகழ் காரணமாக அவை தொடர்ச்சியாக அச்சேறி வருகின்றன. டிக்கென்சின் பல புதினங்கள் தொடக்கத்தில் சஞ்சிகை போன்றவற்றில் தொடராக வெளிவந்தவை. இது அக்காலத்தில் பெரிதும் விரும்பப்பட்ட ஒரு வடிவமாக இருந்தது. எனினும், அக்காலத்துத் தொடர்கதை எழுத்தாளர்கள் பலரைப்போல, டிக்கென்ஸ், வெளியிடத் தொடங்கு முன்னரே புதினம் முழுவதையும் எழுதி முடிப்பதில்லை. இவர், வெளிவரும் ஒழுங்கில் பகுதி பகுதியாகவே புதினங்களை எழுதினார். இந்த முறை, ஒவ்வொரு வெளியீட்டையும் வாசித்து முடித்ததும் அடுத்த வெளியீட்டை எதிர்பார்த்திருக்கும் ஆவலைத் தூண்டும்படி எழுத வசதியானது.
தாக்கங்கள்
ஹொனோரே டி பால்சாக், மிகுவேல் டி செர்வாண்டெஸ், விக்டர் ஹியூகோ, வாஷிங்டன் இர்விங், வில்லியம் ஷேக்ஸ்பியர்
ஆரம்ப வருடங்கள்
சார்லஸ் டிக்கின்ஸ் பிறந்த இடம், 393 வணிகச் சாலை, போர்ட்ஸ்மவுத்
photograph
2 ஆர்டனஸ் டெரேஸ், சாத்தம்,டிக்கின்ஸ் வாழ்ந்த வீடு 1817 – மே 1821[1]
சார்லஸ் ஜான் ஹூஃபாம் டிக்கின்ஸ், பிப்ரவரி 7, 1812 அன்று, 1 மைல் எண்ட் டெரேஸ் (இப்போது 393 வணிகச் சாலை), போர்ட்ஸியா தீவில் (போர்ட்ஸ்மவுத்), ஜான் டிக்கன்ஸ் (1785-1851) மற்றும் எலிசபெத் டிக்கன்ஸ் (née பாரோ, 1789-1863) ஆகியயோரின் எட்டு குழந்தைகளில் இரண்டாவது குழந்தையாக பிறந்தார். அவரது தந்தை கடற்படை அலுவலகத்தில் ஒரு எழுத்தராக இருந்தார் மற்றும் தற்காலிகமாக அந்த மாவட்டத்தில் இருந்தார். சார்லஸ் அவர்களுக்கு ஒரு வழிகாட்டியாக செயல்பட அவரது கடற்படை தலைவர் அவர்களைக் கிறிஸ்டோபர் ஹூஃபாம் கேட்டுக் கொண்டார்.[2] கடற்படை தலைவர் பன்முகம் கொண்டவராக மேலாளராகவும் மற்றும் ஒரு நிறுவனத் தலைவராகவும் இருந்திருக்கிறார். ஹூஃபாம் பவுல் டொம்பாய்க்கு உத்வேகம் அளித்தாக கருதப்படுகிறது, இவர் டிக்கின்ஸின் பெயர்பெற்ற டொம்பாபே அண்ட் சன் (1848) இல் ஒரு கப்பல் நிறுவனத்தின் உரிமையாளர்.[2]
1815 ஆம் ஆண்டு சனவரி மாதம் ஜான் டிக்கின்ஸ் லண்டனுக்குத் திரும்ப அழைக்கப்பட்டார், மேலும் அவரது குடும்பம் நோட்ஃபோக் தெரு, பிட்ஸ்ரோவியாவிற்கு மாற்றப்பட்டது. சார்லஸ்க்கு நான்கு வயது இருந்தபோது, அவரது குடும்பம் ஷெர்னெஸ்ஸிற்கு மாற்றப்பட்டனர், அங்கிருந்து சாத்தம், கென்ட் என்ற இடத்திற்குச் சென்றனர். சார்லஸ் அங்கு 11 வயது வரை கழித்தார். அவரது ஆரம்பகால வாழ்க்கையானது "மிகவும் சிறியதாகவும், எளிமையானதாகவும், குறிப்பாக ஒரு விசயத்தை பற்றிய பொறுப்புகளை எடுத்துக்கொள்ளும் பையனாக" இருந்திருக்கிறார்.[3]
சார்லஸ் வெளிப்புறங்களிலும் தனது நேரத்தை செலவழித்தார் ஆனாலும் உற்சாகத்துடன் வாசித்தார், குறிப்பாக போக்கிரிகளின் துணிகர செயல்கள் அடங்கிய நாவல்களான டோபியாஸ் ஸ்மோல்ட் மற்றும் ஹென்றி ஃபீல்டிங், ராபின்சன் க்ரூஸோ மற்றும் கில் பிளஸ் ஆகியோரின் நாவல்களை வாசித்தார். அரேபிய நைட்ஸ் மற்றும் எலிசபெத் இன்ச்பால்ட்ஸின் சேகரிக்கப்பட்ட பெர்சஸ் ஆகியவற்றை அவர் மீண்டும் மீண்டும் வாசித்து மகிழ்ந்தார்.[4] அவர் குழந்தை பருவத்தின் நினைவுகளை தக்கவைத்துக் கொண்டார், மக்களிடமும் சம்பவங்களிடமிருந்தும் ஒரு சிறந்த நினைவூட்டல் அவர் தனது எழுத்துக்களில் பயன்படுத்தினார்.[5] அவரது தந்தை கடற்படை அலுவலகத்தில் ஒரு எழுத்தராக பணிபுரிந்த ஒரு சில ஆண்டுகளில் அவருக்கு தனிப்பட்ட கல்வியும், பிறகு வயதான பெண் நடத்திய பள்ளியில் பின்னர் சாத்தம்மில் வில்லியம் கில்ஸ் நடத்திய ஒரு பள்ளியில் பயின்றார்.[6]
பத்திரிகை மற்றும் ஆரம்ப நாவல்கள்
1832 ஆம் ஆண்டில், 20 வயதில், டிக்கின்ஸ் ஆற்றல் மிக்கவராகவும் தன்னம்பிக்கையுடனும் இருந்தார்.[7] அவர் பலகுரல் வித்தைகள் மற்றும் பிரபலமான பொழுதுபோக்குகளை அனுபவித்து மகிழிந்தார், அவர் தான் எதிர்காலத்தில் எப்படி வரவேண்டும் என்ற் ஒரு தெளிவான, குறிப்பிட்ட உணர்வைக் கொண்டிருக்கவில்லை, மேலும் அவருக்கு புகழ் வேண்டுமென்றும் அறிந்திருந்தார். அவரது ஆர்வம் நாடகத்துறைக்குள் அவரை இழுத்தது- அவர் கேரிக் நாடகக் குழுவில் ஒரு ஆரம்ப உறுப்பினராக ஆனார் [8] - அவர் கோவென்ட் கார்டனில் ஒரு நடிப்புத் தேர்வுக்கு சென்றார், மேலாளர் ஜார்ஜ் பார்ட்லி மற்றும் நடிகர் சார்லஸ் கெம்பல் ஆகியோர் அவரது நடிப்பை பார்த்து மதிப்பிட வேண்டியிருந்தது.[9] இந்தத் தேர்விற்காக டிக்கின்ஸ், நகைச்சுவை நடிகர் சார்லஸ் மேத்யூஸைப் கவனித்து பின்பற்ற முடிவு செய்திருந்தார், ஆனால் இறுதியில் அவர் உடல் நல்க்குறைவின் காரணத்தால் இந்தத் தேர்வை தவறவிட்டார். அவருக்கு வேறொரு சந்தர்ப்பமும் கிடைத்தது ஆனால் இந்த வாய்ப்புக்கு முன்னால், எழுத்தாளர் என்று அவர் தனது வாழ்க்கையைத் தொடங்கி விட்டார். 1833 ஆம் ஆண்டில் லண்டன் மாதாந்திர பத்திரிகைக்கு அவரது முதல் கதை "(A Dinner at Poplar Walk) ஒரு பிரபல நடைபாதை கடையில் இரவு விருந்து" சமர்ப்பித்திருந்தார்.[10] அவரது தாயாரின் சகோதரர் வில்லியம் பாரோ, அவரை பாராளுமன்றத்தின் கண்ணாடி (The Mirror of Parliament) இதழில் பணியமர்த்தினார், 1832 ஆம் ஆண்டின் தொடக்கத்தில் முதன்முறையாக ஹவுஸ் ஆஃப் காமன்ஸ் நிறுவனத்தில் பணியாற்றினார். அவர் ஃபர்னைவல்ஸ் இன்னில் அறைகளை வாடகைக்கு எடுத்து அரசியல் பத்திரிகையாளராக பணிபுரிந்தார், பாராளுமன்ற விவாதங்கள் குறித்த செய்திகளை அளித்தார், மற்றும் அவர் மார்னிங் க்ரோனிக்காக தேர்தல் பிரச்சாரங்களை நடத்த பிரிட்டன் முழுவதும் பயணித்தார். அவருடைய பத்திரிகை அனுபவங்களை, பருவ இதழ்களில் ஓவியங்கள் வடிவில், 1836 இல் (Boz) போஸ் என்ற புனைப்பெயரில் அவரது முதல் தொகுப்பை உருவாக்கி வெளியிடப்பட்டது: போஸ்- ஒரு குடும்பப் புனைப்பெயராக இருந்ததால், அவர் சில ஆண்டுகளுக்கு அதே பெயரை தனது புனைப்பெயராக பயன்படுத்தினார்.[11][12] டிக்கின்ஸ், "மோசே" என்ற புனைப்பெயரிடமிருந்து வெளிப்படையாகத் போஸ் பெயரை தத்தெடுத்தார், இது அவருடைய இளைய சகோதரர் ஆகஸ்டஸ் டிக்கன்ஸ் கொடுத்தது, இது ஆலிவர் கோல்ட்ஸ்மித் இன் தி விகார் ஆஃப் வேக்ஃபீல்ட் கதையில் வரும் ஒரு கதாபாத்திரத்தின் பெயர். தலை ஓசையிலிருந்து உச்சரிக்கும்போது, "மோசே" போஸ் என அழைக்கப்படும் "போஸ்" ஆனார். அவரது இலக்கிய வாழ்க்கை முழுவதும் பத்திரிகைகளுக்காக அவர் பங்களித்து இருந்தார். சனவரி 1835 இல் மார்னிங் குரோனிக்கல் இதழில் இசை விமர்சகர் ஜார்ஜ் ஹோகார்ட் தலைமையின் கீழ் ஒரு மாலை பதிப்பை வெளியிட்டது. தெரு ஓவியங்கள் வரைவதில் பங்களிப்பதற்காக டிக்கின்ஸ்சை ஹோகார்ட் அழைத்தார் மற்றும் டிக்கின்ஸ் தனது புல்ஹாம் வீட்டிற்கு ஒரு வழக்கமான பார்வையாளராக ஆனார். டிக்கின்ஸ்சின் தனது கதாநாயகனான வால்டர் ஸ்காட்டுடன் ஹோகார்ட் கொண்ட நட்பால் உற்சாகமடைந்தார், மேலும் ஹோகார்தின் மூன்று மகள்கள் - ஜோர்ஜினா, மேரி, மற்றும் பத்தொன்பது வயது கேத்தரின் ஆகியோரின் நட்பையும் பெற்று மகிழ்ந்தார்.
ஆன்மீகப் பார்வை
ஒரு இளைஞனாக டிக்கின்ஸ் ஒழுங்கமைக்கப்பட்ட மதத்தின் சில அம்சங்களுக்கு ஒரு விரக்தியை வெளிப்படுத்தினார். 1836 ஆண்டில், ஒரு ஞாயிற்றுக்கிழமை அன்று மூன்று தலைவர்கள் என்ற தலைப்பில் ஒரு துண்டுப் பிரசுரத்தில், ஞாயிற்றுக்கிழமைகளில் விளையாட்டுகளை தடை செய்வதற்கான ஒரு திட்டத்தை எதிர்த்து, மகிழ்ச்சிக்கான மக்களின் உரிமைகளை பாதுகாக்க போராடினார்.
"உங்கள் தேவாலயங்களை பாருங்கள்- குறைந்த சபை மற்றும் குறைவான வருகை. மக்கள் பரிதாபகரமாகவும் முரட்டுத்தனமாகவும் வளர்ந்து, தேவாலயத்தின் நம்பிக்கையின் மீது வெறுப்படைந்து வருகின்றனர், அத்தகைய ஒவ்வொரு ஏழு நாளைக்கு ஒருமுறை மக்களின் விருப்பங்களை தடை செய்கிற விசுவாசத்தால் வெறுக்கப்படுகிறார்கள். மக்கள் தேவாலயங்களுக்கு வெளியே தங்களின் உணர்வுகளை வெளிப்படுத்துகிறார்கள் மேலும் தேவாலயங்களை தவிர்க்கவும் செய்கிறார்கள். அதனால் ஞாயிற்றுக்கிழமை தெருக்களுக்கு வாருங்கள், மேலும் சுற்றியுள்ள எல்லாவற்றிற்கும் மேலாகச் செயல்படும் கடுமையான மனச்சோர்வைக் கவனியுங்கள்" என்று அந்த துண்டுப் பிரசுரத்தில் எழுதியிருந்தார்.
மரணம்
1870 ஆம் ஆண்டு சூன் மாதம் 8 ஆம் தேதி, எட்வின் ட்ரோட் மீதான ஒரு முழு நாள் வேலைக்குப் பிறகு டிக்கின்ஸ் இருதய தசை அடைப்பு ஏற்பட்டது. அவர் ஒருபோதும் சுயஉணர்வைப் பெறவில்லை, அடுத்த நாள் அவர் உயிர் பிரிந்தது, அவர் மரணம் மடைந்தார். டிக்கின்ஸ் உண்மையிலேயே பெக்காமில் இருப்பதாக சுயசரிதை எழுத்தாளரான கிளாரி டோமலின் பரிந்துரைத்தார். டிக்கின்ஸ் இருதய தசை அடைப்பால் பாதிக்கப்பட்டபோது, அவருடைய மனைவி எல்லென் டெர்னானும் அவளது வேலைக்காரிகளும் அவரை காட்ஸ் ஹில்லுக்கு அழைத்துச் சென்றனர், அதனால் அவர்களது உறவு பற்றிய உண்மையை பொது மக்களுக்கு தெரியாது. ரோச்செஸ்டர் தேவாலயத்தில் "மலிவான, அசையாத, தனிப்பட்ட முறையில்" இரகசியமாக புதைக்கப்பட வேண்டும் என்ற டிக்கின்ஸ் விருப்பதிற்கு மாறாக, அவரை வெஸ்ட்மினிஸ்டர் அபேயின் பொயட்ஸ் கார்னரில் அடக்கம் செயதனர். இறுதி சடங்கில் அச்சிடப்பட்ட ஒரு கட்டுரையில் பின்வருமாறு வாசகம் உள்ளது: "சார்லஸ் டிக்கின்ஸ் நினைவாக, தனது 58 வது அகவையில் 9 சூன் 1870 அன்று, ராச்செஸ்டர், கென்ட் அருகிலுள்ள தனது இல்லத்தில் டிக்கின்ஸ் (இங்கிலாந்தின் மிகவும் பிரபலமான எழுத்தாளர்) இறந்தார். அவர் ஏழைகள், துன்பங்கள் மற்றும் ஒடுக்கப்பட்டவர்கள் ஒரு அனுதாபியாக இருந்தார் மற்றும் அவருடைய இறப்பு மூலம், இங்கிலாந்தின் மிகப்பெரிய எழுத்தாளர்களில் ஒருவர் உலகில் இழக்கப்படுகிறார்." அவருடைய கடைசிச் சொற்கள்: "நிலத்தின் மேல்", அவரது அண்ணியார் ஜோர்ஜினாவின் வேண்டுகோளுக்கு இணங்க அவரது உடல் நல்லடக்கம் செய்யப்படுகிறது.
ஞாயிற்றுக்கிழமை, 19 ஜூன் 1870, டிக்கின்ஸ் நல்லடக்கம் முடிந்த ஐந்து நாட்களுக்கு பின்னர், டீன் ஆர்தர் பென்ரின் ஸ்டான்லி ஒரு நினைவறிக்கையை வெளியிட்டார். "இருண்ட காட்சிகளை கையாள்வதிலும் மற்றும் மிகவும் இழிந்த பாத்திரங்களை கையாள்வதிலும், மேதையாக மற்றும் தூய்மையாக இருக்க முடியும் என்பதற்கு டிக்கின்ஸ் ஒரு உதாரணமாக இருந்தார், இப்போது அவர் நம்மோடு இல்லை என்று துக்க நாள் நினைவு கூறப்பட்டது.
பின்பற்றுவோர்
டி. கொராகேசன் போய்ல், ஃபியோடர் டொஸ்தோவ்ஸ்கி, ஜார்ஜ் கிஸ்ஸிங், தாமஸ் ஹார்டி, ஜான் இர்விங், எட்கார் அலன் போ, டாம் வோல்ஃப், ஜி. கே. செஸ்டர்ட்டன், ஜார்ஜ் ஆர்வெல், ரே பிராட்பரி
Catherine was an author, actress and cook – all of which was eclipsed by her marriage. Lucinda Hawksley, Catherine’s great-great-great-granddaughter, explores who she really was.In February 1835, Charles Dickens had a party for his 23rd birthday. Catherine Hogarth, the daughter of his magazine editor, was one of the guests. “Mr Dickens improves greatly on acquaintance,” she wrote to her cousin after the party.
The improvement must have been dramatic: Catherine soon agreed to marry him. Their wedding took place in London on 2 April 1836.
It was a marriage that would be both very happy and desperately sad. Over the next 15 years, Catherine would go through 10 full-term pregnancies and at least two miscarriages. And they went from a well-matched couple in love, enjoying parties and holidays together, to a couple unable to live in the same house.
Catherine would go through 10 full-term pregnancies and at least two miscarriages
In addition to being a mother, Catherine was an author, a very talented actress, an excellent cook and, in her husband’s words, a superb travelling companion. But as the wife of such a famous figure, all of that has been eclipsed.With its new exhibition The Other Dickens, London’s Charles Dickens Museum has given Catherine back her identity.
As the great-great-great-granddaughter of Catherine and Charles, I’ve done my own share of research on the couple and their family. And I’ve come up with my own conclusions as to who Catherine really was – and what happened between her and Charles.
Much has been written about the Dickens’s marriage and the very public separation that occurred in 1858. In the early 20th Century, decades after both parties had died, the debate tended to be firmly on the side of Charles. Unpleasant rumours were started about why he ‘had’ to separate from her, with the reasons including that Catherine was an alcoholic (she was not).
Unpleasant rumours were started about why Charles ‘had’ to separate from Catherine
These rumours still occasionally persist, even in the 21st Century. Seldom is Charles Dickens permitted to be a real man with very real flaws. Instead he is written about as either a demon or a demigod, depending on the writer’s allegiance.
Catherine’s reputation, therefore, has accordingly been slotted into whichever opinion fits: she was either a persecuted martyr or an exhausting drain on the will of a great man. I am astounded by how many times journalists have asked me “So, do you side with Charles Dickens, as you’re related to him?” Each time, I have had to point out that, actually, I’m related to Catherine too – and that, where the producing of heirs was concerned, she did most of the work!
With its new exhibition The Other Dickens, London’s Charles Dickens Museum has given Catherine back her identity.While writing my biography of their artist daughter Katey, I came to believe that the couple’s marriage ended for understandable reasons: it was put under unexpected, intolerable pressure by the rapidity of Charles Dickens’s ascent to previously unthought-of levels of celebrity.
When the couple met, Charles put Catherine on a pedestal. His childhood was scarred by poverty and the shadow of the debtors’ prison; in contrast, Catherine came from a comfortable, happy middle-class family. I believe Dickens wanted to emulate that: he wanted a wife and mother who would give his children stability and a carefree home. Catherine became his ideal woman.
When the couple met, Charles put Catherine on a pedestal
At the start of their marriage, Catherine was her husband’s social and financial superior, but within a very short time, Charles had gone from a journalist working for Catherine’s father to a man so famous that his works were read by Queen Victoria. Within a couple of years of their marriage, Charles’s views even had begun to affect the political views of their country.
Charles Dickens at a reading (Credit: GL Archive/Alamy)
Charles Dickens at a reading (Credit: GL Archive/Alamy)
As the wife of such a star, Catherine began to be overlooked. Meanwhile, while she was as happy as her husband at first, her multiple pregnancies – from which she barely got the chance to recover before getting pregnant again – began to take their toll on her health, energy and their marriage.
Now, for more than a century, Catherine has been marginalised and misremembered as a dull, frumpy wife. Even the sole Dickens biopic ever to have been made by the film industry focused not on Catherine, but on Ellen Ternan, Dickens’s mistress (a relationship that was ultimately the reason he separated from Catherine).
But the real story of Catherine is that of a fun-loving young woman who, as the wife of an international celebrity, travelled widely and had the opportunity to see and experience things that most women of her era and social status did not. She and Charles were very keen amateur actors, for example. Catherine not only performed in shows at home, but on stage in both the United States and Canada.
For more than a century, Catherine has been marginalised and misremembered as a dull, frumpy wife
Another of Catherine’s achievements? Publishing a book. When I researched it, I was infuriated to discover how many people – even respected academics – have claimed that it was written by Charles.
This view is intensely patronising, implying as it does that Catherine couldn’t possibly have had the intelligence to write a book. But it is also extraordinary to claim that Charles would have willingly added to his already punishing writing schedule only to publish a book under a female pseudonym – at a time when most female authors were being forced to write under masculine pen names in order to be published.
The dining room in the Dickens’s house in London, now the Charles Dickens Museum (Credit: Steve Vidler/Alamy)
The dining room in the Dickens’s house in London, now the Charles Dickens Museum (Credit: Steve Vidler/Alamy)
Catherine’s book is entitled What Shall We Have for Dinner? A guide for young wives more than a recipe book, it advises on household tasks and producing menus for up to 18 people. In essence, Catherine was the first Mrs Beeton – a decade and a half before the actual Mrs Beeton published her now-iconic cookbook.
Now, visitors to the Charles Dickens Museum have the chance to discover all of this – and the vibrant, witty and interesting woman who was ‘the other Dickens’.
The Other Dickens is open until 20 November 2016.
Lucinda Hawksley’s new book Charles Dickens and his Circle is published by the National Portrait Gallery in the UK and the US.
This story is a part of BBC Britain – a series focused on exploring this extraordinary island, one story at a time. Readers outside of the UK can see every BBC Britain story by heading to the Britain homepage; you also can see our latest stories by following us on Facebook and Twitter.
If you liked this story, sign up for the weekly bbc.com features newsletter, called “If You Only Read 6 Things This Week”. A handpicked selection of stories from BBC Future, Earth, Culture, Capital, Travel and Autos, delivered to your inbox every Friday.
No comments:
Post a Comment